يك اقتصاددان تشريح كرد
4 دليل براي
هجوم سرمايه‌هاي ايراني به تركيه
ندا جعفري
براساس آمارها، ايراني‌ها بعد از عراقي‌ها دومين گروه خريداران مسكن در تركيه هستند و درحاليكه در ماه گذشته ۲۵۹ فقره خريد مسكن در منطقه ۱ تهران به ثبت رسيده است ايراني‌ها در مردادماه 1400حدود 900 خانه در تركيه خريده‌اند. بدين‌ترتيب ميزان خريد ملك از سوي ايرانيان در تركيه طي دو سال گذشته ۱۵ برابر شده است. بنابر گزارش مركز آمار تركيه، ايرانيان فقط در ماه آگوست (مرداد تا شهريور) با خريد ۹۱۱ ملك در تركيه ركورددار خريداران خارجي املاك در اين كشور شده‌اند. به گفته كارشناسان مسكن، قيمت خانه‌اي معمولي در تركيه به پول ايران از ۵۰۰ ميليون تومان شروع مي‌شود و تا ۳ ميليارد تومان مي‌رسد؛ درحاليكه براي خريد يك آپارتمان 50 متري در تهران براساس اعلام بانك مركزي و با در نظر گرفتن متوسط قيمت هر متر مربع ۳۱ ميليون تومان ۱ ميليارد و ۵۵۰ ميليون تومان بايد پرداخت. وحيد شقاقي‌شهري، اقتصاددان در مورد موج مهاجرت به تركيه براي خريد ملك به «اعتماد» گفت: مسوولان كشور بايد به عنوان يك هشدار اين موضوع را جدي بگيرند، در حال حاضر ما شاهد چند مساله باهم هستيم كه اينها موجي از مهاجرت از كشور را ايجاد كرده است. در كنار اينكه سرمايه‌هاي انساني ما از دست مي‌رود شاهد خروج سرمايه به صورت دلاري نيز هستيم كه اگر به درستي حل نشود آينده ناگواري پيش رو خواهيم داشت.
عدم پيش‌بيني اقتصادي در ايران
اين اقتصاددان با اشاره به ريشه‌هاي اصلي ترغيب ايرانيان براي خريد ملك در تركيه گفت: فرار سرمايه هميشه در شرايط ابهام و بي‌ثباتي سياسي شدت مي‌گيرد، در اين مدت بارها و بارها بحث پيش‌بيني بودن اقتصاد ايران مطرح شده است و اين مساله مهمي است كه بتوانيم آينده قابل پيش‌بيني را در كشور ايجاد كنيم اما شاهد آن بوديم كه دولت‌هاي مختلف با وعده‌ها و شعارهاي مختلف آمدند و رفتند اما آينده پيش‌بيني‌پذيري براي كشور ترسيم نشد. او ادامه داد: هرچه پيش‌بيني‌ناپذيري در اقتصاد كشور بيشتر شود موج مهاجرت‌ها از سوي مردم براي پيدا كردن شغل و امنيت اقتصادي نيز افزايش پيدا مي‌كند. ضمن آنكه مساله بعدي موضوع اميد است كه در آينده زندگي و معيشت خود بهبود خواهند يافت يا نه، افراد زماني كه با بن‌بست مواجه مي‌شوند، تشديد نااميدي‌ها موج مهاجرت را افزايش مي‌دهد.
تشديد بحران‌هاي مختلف در كشور
شقاقي‌شهري با اشاره به تشديد بحران‌هاي مختلف در كشور تصريح كرد: صرفا عامل اقتصادي براي خريد ملك در تركيه تاثيرگذار نيست. بحران آب، بحران صندوق‌هاي بازنشستگي، بحران‌هاي زيست‌محيطي و عدم مديريت صحيح در مهار كرونا و ... انگيزه براي مهاجرت را بيشتر كرده است. با وجود اين بحران‌ها برخي امكان ادامه زندگي در ايران را بسيار دشوار مي‌بينند.او افزود: هركدام از موضوعاتي كه به آن اشاره شد مي‌تواند انگيزه‌اي براي مهاجرت افراد در دهك‌هاي مختلف باشد و متاسفانه بايد گفت در ايران توانمندي قابل‌قبولي براي جمع كردن بحران‌ها وجود ندارد و فساد و نابرابري هركدام سهمي در اين قضيه دارند. البته آينده سياسي و سرنوشت تحريم‌ها كشور نيز بي‌تاثير نيست.اين اقتصاددان گفت: ضمن آنكه در ايران به يك‌باره طي دهه 90 قيمت دارايي‌ها به‌شدت رشد كرد و در سال‌هاي 1390 تا 1392 تحريم‌ها افزايش يافت و ارزش پول ملي سقوط كرد و قيمت دارايي هم رشد كرد و يك بار ديگر نيز در سال 1397 اين اتفاق رخ داد، قيمت دارايي‌ها سر به فلك كشيد.او با اشاره به افزايش نرخ تورم در ايران ادامه داد: زماني كه قيمت دارايي‌ها بيشتر مي‌شود آن دسته از مردم كه زمين و ملكي دارند در مقايسه با كشورهاي پيراموني براي‌شان به‌صرفه است كه اين دارايي را تبديل به دلار كنند و در كشور تركيه دو برابر متراژ ايران با قيمتي مناسب‌تر ملك خريداري كنند و با آن اقامت خود را هم به راحتي مي‌گيرند.شقاقي‌شهري تصريح كرد: عوامل مختلفي در شرايط كنوني دست به دست داده‌اند و علاوه بر اينكه آينده تحريم‌ها مشخص نيست اخبار اميدوار‌كننده‌اي هم شنيده نمي‌شود و فساد و نابرابري اجتماعي و اقتصادي نيز در ترغيب مردم براي مهاجرت و خريد ملك در تركيه بي‌تاثير نبوده است.
قيمت ملك در تركيه بين 200 تا 300 هزار
لير است
اين اقتصاددان با اشاره به قيمت ارزان ملك در تركيه خاطرنشان كرد: قيمت پايين ملك در تركيه كه از 200 تا 300 هزار لير شروع مي‌شود به مراتب پايين‌تر از قيمت ملك در ايران است. با موج خريد ملك از سوي ايراني‌ها بايد در انتظار پيامدهاي منفي آن نيز باشيم چرا كه كشور ما سرمايه‌هاي انساني خود را از دست مي‌دهد و اين افرادي كه امروز مهاجرت مي‌كنند سرمايه‌هاي انساني و نخبه‌ها ايراني هستند و بخشي هم از زيرمجموعه نيروي كار ماهرند كه ادامه اين رويه واقعا غم‌انگيز است.او با بيان اينكه راه جلوگيري از اين موضوع دستوري نيست، تصريح كرد: بايد عللي كه باعث اين موضوع شده را به درستي شناسايي كرد و براي آن برنامه داشت.اين اقتصاددان با بيان اينكه اين موضوع تبديل به عرفي ميان مردم شده است، گفت: قيمت زمين و مسكن در تهران به دليل مشكلات تحريمي سر به فلك كشيده و واهمه از بحران‌هاي مختلف در كشور باعث شده تا دارايي‌ها از كشور خارج و وارد بازار تركيه شود.شقاقي‌شهري با بيان اينكه سرمايه انساني به راحتي نصيب كشور نشده است، ادامه داد: فردي كه استاد دانشگاه است 24 سال در اين كشور تحصيل كرده و تجربه به دست آورده و نبايد با برنامه‌هاي غلط اين استعدادها و سرمايه‌ها از كشور خارج شوند و از سوي ديگر متاسفانه اين موضوع در حال نهادينه شدن است و تبديل به يكي از محورهاي گفت‌وگو ميان خانواده‌ها شده است.او با بيان اينكه برخي به اين موضوعات دامن مي‌زنند و آن را تشديد مي‌كنند، گفت: اينكه برخي از روي ناداني در رسانه ملي مي‌گويند كسي كه نمي‌خواهد در ايران زندگي كند جمع كند برود افراد ناآگاهي هستند كه اطلاعات درستي ندارند. چرا كه كشور ايران را سرمايه‌هاي انساني آن بايد بسازند و 20 درصد جامعه و 10 ميليون نفر كه تنها در ايران نيستند، 85 ميليون نفر ايراني بايد باشند تا ايران را بسازند.شقاقي‌شهري تصريح كرد: چندين سال قبل مهاجرت به كانادا رونق داشت. امروز تركيه و قبرس شمالي هم به آنها اضافه شده است. اين سرمايه‌هايي كه امروز از ايران خارج مي‌شوند ارزش‌شان به مراتب از نفت و گاز بالاتر است و سرمايه‌هاي انساني كشور هستند كه بايد ريشه‌يابي شود تا بتوان جلوي آن را گرفت.